Геноцид армян осудили:

24 мая 1915 года Великобритания, Франция и Россия выступили со специальным заявлением, осуждающим учиненные правительством младотурков погромы и Геноцид армян, в котором апрельскую резню 1915 года квалифицировали как «…Ввиду этих преступлений, совершаемых Турцией против человечества и цивилизации». 

 

Фактически, Геноцид армян одним из первых осудила Османская империя. 

В 1919 - 1920 гг. Специальный Военный трибунал Константинополя организовал суд над главарями младотурков, представив им два обвинения: вовлечение Османской империи в войну и организация и осуществление резни, геноцида и депортацию армян - подданных империи. 

 

Геноцид армян был признан и осужден 35 государствами-членами ООН, в том числе РФ и США, а также ведущими странами Латинской Америки и Европы, несколькими комитетами ООН, Советом Европы, Европейским парламентом, Всемирным советом церквей. Постоянным Трибуналом народов и т. д. 

 

Напомним, что Гамидские погромы армян 1894–1896 гг. осудили видные деятели того времени – Жан Жорес, Виктор Берар, Анатоль Франс, Йоханнес Лепсиус, Линч и другие.

 

В Заявлении Государственной Думы Федерального Собрания Российской Федерации от 14 апреля 1995 года «Об осуждении геноцида армянского народа в 1915-1922 гг.» отмечено:

«Государственная Дума Федерального Собрания Российской Федерации, основываясь на неопровержимых исторических фактах, свидетельствующих об истреблении армян на территории Западной Армении в 1915-1922 гг., следуя духу и букве принятых Организацией Объединенных Наций Конвенции «О предупреждении преступления геноцида и наказании за него» от 9 декабря 1948 г. и Конвенции «О неприменимости срока давности к военным преступлениям и преступлениям против человечества» от 26 ноября 1968 г., стремясь к возрождению гуманистических традиций Российского государства, напоминая, что по инициативе России великие европейские державы еще в 1915 г. квалифицировали действия Турецкой империи в отношении армянского народа как «преступление против человечества», отмечая, что физическое уничтожение братского армянского народа на его исторической родине было совершено в целях создания условий для разрушения России, осуждает организаторов уничтожения армян в 1915-1922 гг., выражает свое сочувствие армянскому народу и рассматривает 24 апреля как день памяти жертв геноцида».

 

В Резолюции № 296 Палаты представителей Конгресса США от 29 октября 2019 года «Подтверждение позиции США по признанию Геноцида армян со стороны Турции» отмечается:

«Принимая во внимание,

что Соединенные Штаты официально признали Геноцид армян:

- посредством письменного заявления правительства Соединенных Штатов от 28 мая 1951 года в Международном Суде относительно Конвенции о предупреждении преступления геноцида и наказании за него,

- посредством Обращения президента Рональда Рейгана № 4838 от 22 апреля 1981 года,

- посредством Совместной Резолюции № 148 Палаты представителей, принятой 8 апреля 1975 года,

- посредством Совместной Резолюции № 247 Палаты представителей, принятой 10 сентября 1984 года;

а также

что «Акт Эли Визеля» (Elie Wiesel) о предупреждении геноцида и злодеяний (зверств) от 2018 года (Public Law 115–441) устанавливает, что предотвращение зверств исходит и отражает национальные интересы Соединенных Штатов, и этот Закон подтверждает, что политика США заключается в реализации общегосударственной стратегии США по выявлению, предотвращению и действенному реагированию на риски и угрозы зверств путем «усиления дипломатического реагирования и эффективного использования иностранной помощи для поддержки необходимых мер переходного правосудия, включая уголовную ответственность за прошлые злодеяния.

Настоящим Палата представителей постановляет, что политика Соединенных Штатов заключается в том, чтобы:

1) отмечать Геноцид армян посредством официального признания и поминания;

2) отвергать возможные попытки вербовки, вовлечения или иным образом ассоциирования правительства Соединенных Штатов в направлении отрицания Геноцида армян или любого другого геноцида;

а также

3) поощрять просвещение и понимание общественностью фактов Геноцида армян, в том числе роли Соединенных Штатов в усилиях по оказанию гуманитарной помощи, и понимание актуальности темы Геноцида армян для вопросов по современным преступлениям против человечества». 

 

Упомянем также о принятых в 1918-1920 годах со стороны международного сообщества решениях, договорах и Арбитражном Решении о правах армян:

- Декрет Правительства России (Совета Народных Комиссаров России) «О Турецкой Армении» («О Западной Армении») от 11 января 1918 года; 

- Решение Верховного Совета Союзных государств во время Парижской конференции о признании де-факто (de facto) независимости государства Армения от 19 января 1920 года;

- Решение Верховного Совета Союзных государств о признании де-юре (de jure) независимости государства Армения от 11 мая 1920 года; 

- Декларация о независимости Армянской Киликии от 4 августа 1920 года; 

- Обсуждение мандата Армении, состоявшегося в Сенате США 29 мая – 1 июня 1920 года, означающее, что США де-факто признали право и титул Армянского государства в отношении армянских территорий, признав тем самым недействительнымы право и титул Османской империи в отношении этих территорий;

- Севрский мирный договор (статьи 88-93 которого касаются государства Армения) от 10 августа 1920 года;

- Арбитражное решение 28-го Президента США Вудро Вильсон, от 22 ноября 1920 года, об установлении государственной границы между Турцией и Арменией, о выходе границ Армении к морю и о демилитаризации прилегающих к армянской границе турецких территорий.

 

Исходя из этих соображений Республика Западная Армения (Армения) в 2018 и 2019 годах направила в ООН следующие Заявления:

- Заявление о вступлении Республики Западная Армения (государства Армения) в члены Организации Объединенных Наций от 25 мая 2018 года.

- Заявление Республики Западная Армения (государства Армения) от 29 мая 2018 года «О выполнении Арбитражного Решения 28-го Президента Соединенных Штатов Америки Вудро Вильсона от 22 ноября 1920 года «Решение Президента Соединенных Штатов Америки Вудро Вильсона об установлении государственной границы между Турцией и Арменией, о выходе границ Армении к морю и о демилитаризации прилегающих к армянской границе турецких территорий», с призывом установления Республики Западная Армения (государства Армения) в пределах территорий, установленных Арбитражным решением 28-го Президента США Вудро Вильсона; 

- Заявление Республики Западная Армения (государства Армения) «О демилитаризации территорий Западной Армении и Киликии и выводе оттуда оккупационных сил Турецкой Республики» от 20 ноября 2018 года; 

- Заявление Республики Западная Армения (государства Армения) «О демаркации границы между государством Армения и Республикой Азербайджан» от 7 августа 2019 года.

 

Фактически, эти Заявления относятся к решениям, уже принятым международным сообществом, о правах армянского народа, которые еще не реализованы.

 

Все приведенные факты подтверждают суть Заявления, принятого 19 октября 2014 года на  2-ой сессии 1-го созыва Национального Собрания (Парламента) Западной Армении, «О стратегии Республики Западная Армения (Армения) о признания, осуждения и возмещения за Геноцид армян», в котором говорится, что «надо просто признать, что принудительный процесс признания Геноцида армян завершен, и что надо перейти к международному процессу осуждения Геноцид армян и возмещения за него». 

 

Соответственно, Республика Западная Армения (Армения) приветствует факт принятия Палатой представителей Конгресса США Резолюции о признании Геноцида армян и считает, что теперь настало время, сделать решительный переход от признания и осуждения Геноцида армян к ликвидации последствий Геноцида армян, другими словами, к компенсации и окончательному, справедливому и полному решению Армянского вопроса.

 

Тигран Пашабезян

Премьер-министр Республики Западная Армения (Армения)

 

08.11.2019 г.

 

Հայոց ցեղասպանությունը դատապարտել են․ 

Մեծ Բրիտանիան, Ֆրանսիան եւ Ռուսաստանը 1915 թ. մայիսի 24-ին հանդես են եկել երիտթուրքական կառավարության սանձազերծած հայերի կոտորածներն ու ցեղասպանությունը դատապարտող հատուկ հայտարարությամբ, որտեղ 1915 թ. ապրիլյան կոտորածները որակել են որպես «Թուրքիայի նոր ոճիրը մարդկության եւ քաղաքակրթության դեմ»։ 

 

Փաստացի՝ Օսմանյան կայսրությունը առաջիններից մեկն է․ որ դատապարտել է Հայերի ցեղասպանությունը։ Կոստանդնուպոլսի Ռազմական հատուկ ատյանը 1919 – 1920 թթ. իրականացրել է երիտթուրք պարագլուխների դատավարությունը նրանց ներկայացնելով երկու մեղադրանք. Օսմանյան կայսրությունը պատերազմի մեջ ներքաշելու եւ կայսրության հպատակ հայ քաղաքացիների կոտորածները, ցեղասպանությունը ու բռնագաղթը կազմակերպելու եւ իրականացնելու համար։ 

 

Հայերի ցեղասպանությունը ճանաչել եւ դատապարտել են ՄԱԿ-ի անդամ 35 պետություններ, այդ թվում՝ ՌԴ-ն եւ ԱՄՆ-ն, Լատինական Ամերիկայի ու Եվրոպայի առաջատար պետություններ, ՄԱԿ-ի մի քանի հանձնաժողովներ, Եվրոպայի Խորհուրդը, Եվրախորհրդարանը, Եկեղեցիների համաշխարհային խորհուրդը, Ժողովուրդների մշտական դատական ատյանը եւ այլ։ 

 

Հիշեցնենք նաեւ, որ հայերի 1894-1896 թթ. Համիդյան կոտորածները դատապարտել էին ժամանակի առաջադեմ գործիչներ Ժան Ժորեսը, Վիկտոր Բերարը, Անատոլ Ֆրանսը, Յոհաննես Լեփսիուսը, Լինչը եւ ուրիշներ։ 

 

Ռուսաստանի Դաշնության Պետական Դումայի 14 ապրիլ 1995 թ․ ընդունած «1915-1922 թթ. հայ ժողովրդի ցեղասպանության դատապարտման մասին» հայտարարության մեջ նշված է․ 

«Ռուսաստանի Դաշնության Դաշնային Ժողովի Պետական Դուման հենվելով անհերքելի պատմական փաստերի վրա, որոնք վկայում են Արեւմտյան Հայաստանի տարածքում 1915-1922 թթ. հայերի բնաջնջման մասին, հետեւելով «Ցեղասպանության հանցագործությունը կանխարգելելու եւ դրա համար պատժի մասին» 1948 թ. դեկտեմբերի 9-ին ՄԱԿ-ի ընդունած Կոնվենցիայի ոգուն ու տառին, «Պատերազմական հանցագործությունների եւ մարդկության դեմ ուղղված հանցագործությունների նկատմամբ վաղեմության ժամկետ չկիրառելու մասին» 1968 թ. նոյեմբերի 26-ի ՄԱԿ-ի ընդունած Կոնվենցիային, ձգտելով վերածնել ռուսական պետության մարդասիրական ավանդույթները, հիշեցնելով, որ Ռուսաստանի նախաձեռնությամբ եվրոպական մեծ տերությունները դեռ 1915 թ. հայ ժողովրդի հանդեպ թուրքական կայսրության գործողությունները որակել են որպես «մարդկության դեմ ուղղված հանցագործություն», նշելով, որ իր պատմական հայրենիքում եղբայրական հայ ժողովրդի ֆիզիկական բնաջնջումը կատարվել է Ռուսաստանի քայքայման համար պայմաններ ստեղծելու նպատակով, դատապարտում է 1915-1922 թթ. հայերի բնաջնջման կազմակերպիչներին, իր կարեկցանքն է հայտնում հայ ժողովրդին եւ ապրիլի 24-ը համարում ցեղասպանության զոհերի հիշատակի օր»: 

 

ԱՄՆ Կոնգրեսի 29 հոկտեմբեր 2019 թ․ ընդունած «Հաստատելով Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ Միացյալ Նահանգների արձանագրությունները» բանաձեւի մեջ նշված է․

«Քանի որ Միացյալ Նահանգները պաշտոնապես ճանաչել է Հայոց ցեղասպանությունը՝ 1951 թ. մայիսի 28-ին Միացյալ Նահանգների Կառավարության կողմից «Ցեղասպանության հանցագործությունը կանխարգելելու եւ պատժելու մասին» Կոնվենցիայի վերաբերյալ Արդարադատության միջազգային դատարան ուղարկված գրավոր հայտարարության, նախագահ Ռոնալդ Ռեյգանի՝ 1981 թ. Ապրիլի 22-ի №4838 հայտարարության եւ ԱՄՆ Կոնգրեսի երկու պալատների՝ 1975 թ. ապրիլի 8-ի №148 եւ 1984 թ. սեպտեմբերի 10-ի №247 համատեղ բանաձեւերի միջոցով,

Քանի որ Էլի Վիզելի՝ «Ցեղասպանության եւ վայրագությունների կանխարգելման մասին» 2018 թ. օրենքով վայրագությունների կանխարգելումը սահմանվում է որպես Միացյալ Նահանգների ազգային շահ, ինչպես նաեւ հաստատվում է, որ Միացյալ Նահանգների քաղաքականությունն է Միացյալ Նահանգների կառավարության մակարդակով իրականացնել ռազմավարություն, որն ուղղված է հնարավոր վայրագությունների բացահայտմանը, կանխմանն ու արձագանքմանը՝ «դիվանագիտական արձագանքի եւ արտաքին օգնության արդյունավետ օգտագործումն ուժեղացնելու միջոցով՝ համապատասխան անցումային արդարադատության միջոցառումներին աջակցելու, ներառյալ նախկին ոճրագործությունների համար քրեական պատասխանատվության ենթարկելու նպատակով»:

Արձանագրելով վերոնշյալը՝ հաստատում ենք, որ 

Ներկայացուցիչների պալատի կարծիքով Միացյալ Նահանգների քաղաքականությունն է՝ 

1) ոգեկոչել Հայոց ցեղասպանությունը` այն պաշտոնապես ճանաչելու եւ հիշատակելու միջոցով,

2) մերժել Միացյալ Նահանգների կառավարությանը՝ Հայոց ցեղասպանության կամ որեւէ այլ ցեղասպանության ժխտման մեջ ներգրավելու, ներառելու կամ որեւէ այլ կերպ առնչելու փորձերը, եւ

3) խրախուսել Հայոց ցեղասպանության փաստերի՝ ներառյալ մարդասիրական օգնության գործում Միացյալ Նահանգների դերի եւ մարդկության դեմ ներկայումս իրականացվող հանցագործությունների ու Հայոց ցեղասպանության միջեւ առնչությունների վերաբերյալ կրթությունը եւ հանրային իրազեկվածությունը»:

 

Հիշատակենք նաեւ 1918 - 1920 թթ․ միջազգային հանրության կողմից հայերի իրավունքների վերաբերյալ ընդունված որոշումները, պայմանագիրը, Իրավարար վճիռը․ 

 Ռուսաստանի Կառավարության Դեկրետը (Ռուսաստանի Ժողովրդական Կոմիսարների Խորհուրդ) «Թուրքահայաստանի մասին» («Արեւմտյան Հայաստանի մասին»), 11 հունվար 1918 թ., 

 Դաշնակից Տերությունների Գերագույն Խորհրդի կողմից դե ֆակտո (de facto) Հայաստան պետության անկախության ճանաչումը, Փարիզի Վեհաժողովի ժամանակ, 19 հունվար 1920 թ., 

 Դաշնակից Տերությունների Գերագույն Խորհրդի կողմից դե յուրե (de jure) Հայաստան պետության անկախության ճանաչումը, Փարիզ, 11 մայիս 1920 թ., 

 Կիլիկիայի հայերի ընդունած «Կիլիկիայի անկախության մասին» Հռչակագիրը, 4 օգոստոս 1920 թ., 

 ԱՄՆ Սենատում կայացած 1920թ. մայիսի 29-ից հունիսի 1-ը Հայաստանի մանդատի քննարկումները, ինչը նշանակում է, որ ԱՄՆ-ն դե ֆակտո (de facto) ճանաչել է Հայաստան պետության իրավունքն ու տիտղոսը հայկական տարածքների նկատմամբ եւ դրանով չեղյալ է համարել այդ տարածքների նկատմամբ Օսմանյան կայսրության իրավունքն ու տիտղոսը, 

 Սեւրի խաղաղության պայմանագիրը, 10 օգոստոս 1920 թ., 

 ԱՄՆ 28-րդ նախագահ Վուդրո Վիլսոնի կայացրած Իրավարար վճիռը Թուրքիայի եւ Հայաստանի միջեւ սահմանի, Հայաստանի դեպի ծով ելքի եւ հայկական սահմանին հարակից թուրքական տարածքի ապառազմականացման վերաբերյալ, 22 նոյեմբեր 1920 թ.: 

 

Այս նկատառումներից մեկնած Արեւմտյան Հայաստանի Հանրապետությունը (Հայաստան) 2018 եւ 2019 թթ․ ՄԱԿ-ին ուղղեց հետեւյալ դիմումնագրերը. 

 Արեւմտյան Հայաստանի Հանրապետության (Հայաստան պետության) դիմումը՝ ՄԱԿ-ին անդամակցելու վերաբերյալ, 25 մայիս 2018 թ.:

 Արեւմտյան Հայաստանի Հանրապետության (Հայաստան պետության) դիմումը՝ կյանքի կոչելու եւ իրականացնելու Արեւմտյան Հայաստանի Հանրապետության (Հայաստան պետության) հաստատումը ԱՄՆ 28-րդ նախագահ Վուդրո Վիլսոնի Իրավարար վճռով սահմանազատված տարածքի վրա, 29 մայիս 2018 թ.: 

 Արեւմտյան Հայաստանի Հանրապետության (Հայաստան պետության) դիմումը՝ Արեւմտյան Հայաստանի եւ Կիլիկիայի տարածքների ապառազմականացման, այնտեղից Թուրքիայի Հանրապետության բռնազավթիչ ուժերը դուրս բերելու վերաբերյալ, 20 նոյեմբեր 2018 թ.։ 

 Արեւմտյան Հայաստանի Հանրապետության (Հայաստան պետության) դիմումը՝ Հայաստան պետության եւ Ադրբեջանի Հանրապետության միջեւ սահմանազատումն իրականացնելու վերաբերյալ, 7 օգոստոս 2019 թ․։ 

 

Իրականում, սույն դիմումնագրերը վերաբերում են հայ ժողովրդի իրավունքների մասով միջազգային հանրության կողմից արդեն իսկ կայացված որոշումներին, որոնք կայացվել են, սակայն մինչեւ օրս կյանքի չեն կոչվել։ 

 

Մեջբերված բոլոր այս փաստերը հաստատում են՝ Արեւմտյան Հայաստանի Ազգային ժողովի (Խորհրդարանի) 1-ին գումարման 2-րդ նստաշրջանի ընդունած 19-ը հոկտեմբերի 2014 թ. «Հայերի ցեղասպանության ճանաչման, դատապարտման եւ հատուցման հարցերի շուրջ Արեւմտյան Հայաստանի Հանրապետության (Հայաստան) ռազմավարության մասին» հայտարարության այն եզրակացությունը, համաձայն որի՝ «պարզապես, պետք է ընդունել, որ Հայերի ցեղասպանության ճանաչման պարտադրված գործընթացն ավարտված է եւ պետք է անցում կատարել Հայերի ցեղասպանության միջազգային դատապարտման եւ հատուցման գործընթացին»: 

 

Ըստ այդմ, Արեւմտյան Հայաստանի Հանրապետությունը (Հայաստան) ողջունում է ԱՄՆ Կոնգրեսի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչման փաստն ու բանաձեւը եւ կարծում է, որ այժմ իսկապես հասունացել է Հայոց ցեղասպանության ճանաչման ու դատապարտման փաստից վճռական անցում կատարելու Հայոց ցեղասպանության հետեւանքների վերացման, այլ կերպ ասած, հատուցման, այլ կերպ ասած, Հայկական Հարցի վերջնական, արդարացի ու ամբողջական լուծման հարցերին։ 

 

Տիգրան Փաշաբեզյան

Արեւմտյան Հայաստանի Հանրապետության (Հայաստան) Վարչապետ 

 

08․11.2019 թ.

 

  -   Пресс-релизы