Տեղեկատուական վէճերի խորհուրդը հրապարակել է «չորրորդ իշխանութիւնէ թերթի 09.04.2011 թիւ 322 համարում եւ թերթի ինտերնետային կայքում հրապարակուած «ճանաչել Փարաւոնինէ վերնագրով յօդուածի վերաբերեալ իր փորձագիտական եզրակացութիւնը, որը ներկայացւում է ստորեւ. 1. Գործի հանգամանքները 09.04.2011թ. «Չորրորդ իշխանութիւն» թերթի թիւ 322 համարում հրապարակուել է «Ճանաչել Փարաւոնին»վերնագրով յօդուած ՀՀ Ազգային պատկերասրահի տնօրէն Փարաւոն Միրզոյեանի մասին: Փարաւոն Միրզոյեանը դիմել է Երեւան քաղաքի Կենտրոն եւ Նորք-մարաշ վարչական շրջանների ընդհանուր իրաւասութեան առաջին ատեանի դատարան (այսուհետ դատարան)` դատարանից պահանջելով պարտաւորեցնել «Կողմնակի անձանց Մէ ՍՊ ընկերութեանը պատկանող «Չորրորդ իշխանութիւն» թերթին հերքել իր հեղինակութիւնն արատաւորող տեղեկութիւնները, յօգուտ հայցուորի Սպը-ից բռնագանձել 3.000.000 ՀՀ դրամ որպէս փոխհատուցում վիրաւորանքի եւ զրպարտութեան հետեւանքով իր պատուին ու արժանապատուութեանը պատճառուած վնասի դիմաց եւ 360.000 ՀՀ դրամ որպէս փոխհատուցում իր կողմից կատարուած դատական ծախսերի դիմաց: Դատարանը գործով դեռեւս վճիռ չի կայացրել: 2. Տեղեկատուական վէճերի խորհրդի գործառոյթը Նկատի ունենալով, որ Տեղեկատուական վէճերի խորհրդի գործառոյթն է զրպարտութեան եւ վիրաւորանքի վերաբերեալ վէճերով խորհրդատուական բնոյթի մասնագիտական եզրակացութիւնների կազմումն ու հրապարակումը` Խորհուրդը «չորրորդ իշխանութիւն»թերթի դիմումի հիման վրայ ուսումնասիրել է վիճարկուող յօդուածը եւ հրապարակել իր մասնագիտական եզրակացութիւնը: 3. Ներպետական եւ միջազգային իրաւունքի համապատասխան սկզբունքները ՀՀ Սահմանադրութեան 27-րդ յօդուածի համաձայն. «յուրաքանչիւր ոք ունի իր կարծիքն ազատ արտայայտելու իրաւունք…: Իւրաքանչիւր ոք ունի խօսքի ազատութեան իրաւունք, ներառեալ` տեղեկութիւններ եւ գաղափարներ փնտրելու, ստանալու, տարածելու ազատութիւնը, տեղեկատուութեան ցանկացած միջոցով` անկախ պետական սահմաններից: Լրատուամիջոցների եւ տեղեկատուութեան այլ միջոցների ազատութիւնը երաշխաւորւում է…»: ՀՀ Սահմանադրութեան 43-րդ յօդուածի համաձայն. «մարդու եւ քաղաքացու` Սահմանադրութեան 27 յօդուածով…ամրագրուած հիմնական իրաւունքները եւ ազատութիւնները կարող են սահմանափակուել միայն օրէնքով, եթէ դա անհրաժեշտ է ժողովրդավարական հասարակութիւնում…այլոց սահմանադրական իրաւունքների եւ ազատութիւնների, պատուի եւ բարի համբաւի պաշտպանութեան համար…: Մարդու եւ քաղաքացու հիմնական իրաւունքների ու ազատութիւնների սահմանափակումները չեն կարող գերազանցել Հայաստանի Հանրապետութեան միջազգային պարտաւորութիւններով սահմանուած շրջանակները»: Մարդու իրաւունքների եւրոպական կոնուենցիայի (այսուհետ` ՄԻԵԿ կամ Կ'ոնուենցիայ) 10-րդ յօդուածի համաձայն. 1. «յուրաքանչիւր ոք ունի ազատօրէն արտայայտուելու իրաւունք: Այս իրաւունքը ներառում է սեփական կարծիք ունենալու, տեղեկութիւններ եւ գաղափարներ ստանալու եւ տարածելու ազատութիւնը` առանց պետական մարմինների միջամտութեան եւ անկախ սահմաններից: Այս յօդուածը չի խոչընդոտում պետութիւններին` սահմանելու ռադիօհաղորդումների, հեռուստատեսային կամ կինեմատոգրաֆիական ձեռնարկութիւնների լիցենզաւորում: 2. Այս ազատութիւնների իրականացումը, քանի որ այն կապուած է պարտաւորութիւնների եւ պատասխանատուութեան հետ, կարող է պայմանաւորուել այնպիսի ձեւականութիւններով, պայմաններով, սահմանափակումներով կամ պատժամիջոցներով, որոնք նախատեսուած են օրէնքով եւ անհրաժեշտ են ժողովրդավարական հասարակութիւնում` ի շահ … այլ անձանց հեղինակութիւնը կամ իրաւունքները պաշտպանելու, խորհրդապահական պայմաններով ստացուած տեղեկատուութեան բացայայտումը կանխելու կամ արդարադատութեան հեղինակութիւնն ու անաչառութիւնը պահպանելու նպատակովէ: ՀՀ Սահմանադրութեան 43-րդ յօդուածից եւ Միեկ-ի 10-րդ յօդուածի 2-րդ մասից բխում է, որ անձի արտայայտուելու ազատութիւնը կարող է սահմանափակուել, եթէ միջամտութիւնը` - «նախատեսուած է օրէնքով», - ծառայում է յօդուածում թուարկուած «իրաւաչափ նպատակներիցէ առվազն մէկին, տուեալ դէպքում` անձի «պատուի եւ բարի համբաւիէ կամ «հեղինակութիւնը կամ իրաւունքները պաշտպանելունէ, եւ «անհրաժեշտ է ժողովրդավարական հասարակութիւնում»: Այս վերջին պայմանը պահանջում է, որպէսզի Միեդ-ը որոշի, թէ արդեօ՞ք գանգատի առարկայ միջամտութիւնը բխում է «հրատապ հասարակական կ'արիքից», արդեօ՞ք այն համաչափ է իր առջեւ դրուած «իրաւաչափ նպատակին» եւ արդեօ՞ք իշխանութիւնների կողմից միջամտութեան արդարացման նպատակով առաջ քաշուած պատճառները «վերաբերելի են եւ բաւարար»: 4. Վիճարկուող յօդուածի վերլուծութիւնը Վիճարկուող յօդուածի` հայցադիմումում մէջ բերուած արտայայտութիւնների գնահատումը հիմնուած է ՀՀ Սահմանադրութեան, ՄԻԵԿ 10-րդ յօդուածի, մարդու իրաւունքների եւրոպական դատարանի նախադէպային իրաւունքի, ՀՀ քաղաքացիական օրէնսգրքի 1087.1 յօդուածի եւ լրագրողական էթիկայի պահանջների վրայ: Վիճարկուող յօդուածի վերլուծութիւնը ցոյց է տալիս, որ դրանում ներառուած արտայայտութիւնների մի մասը գնահատական-դատողութիւններ են եւ լրագրողի արտայայտած կարծիք, ինչը, որպէս այդպիսին, պաշտպանուած է ՄԻԵԿ 10-րդ յօդուածով: Սոյն արտայայտութիւնները հրապարակելիս լրագրողն օգտուել է երգիծանքի ոճով ստեղծագործելու իր իրաւունքից, ինչը եւս պաշտպանուած է ՄԻԵԿ 10-րդ յօդուածով: Կոնուենցիայի 10-րդ յօդուածը պաշտպանում է ոչ միայն տեղեկութիւնները, այլեւ դրանց մատուցման ոճը եւ եղանակը: Վիճարկուող արտայայտութիւնների մնացած մասը զուրկ չէ փաստական հիմքերից: Միեւնոյն ժամանակ, հայցուորի կողմից զրպարտչական բնոյթի որակուող արտայայտութիւնները մինչ այդ հրապարկուել են մէկ այլ լրատուամիջոցի կողմից եւ «չորրորդ իշխանութիւնէ թերթը եւս մէկ անգամ անդրադարձել է դրանց` սկզբնաղբիւր հանդիսացող լրատուամիջոցին համապատասխան յղում կատարելով: Իրերը գնահատելով իրենց համատեքստում, Խորհուրդը գտնում է, որ սոյն գործը լուծելիս նպատակայարմար է կիրառել Կոնուենցիայի 10-րդ յօդուածի 2-րդ մասով ամրագրուած իրաւական պաշտպանութեան բարձր չափանիշ, այն է, որ իւրաքանչիւր դէպքում լրատուամիջոցի ազատ արտայայտուելու իրաւունքի միջամտութեան անհրաժեշտութեան հարցը պէտք է գնահատուի ելնելով այն սկզբունքից, թէ արդեօք միջամտութեան համար առկայ է հասարակական սուր պահանջ եւ թէ արդեօք նման միջամտութիւնն «անհրաժեշտ է ժողովրդավարական հասարակութիւնումէ: Նպատակայարմար է, որպէսզի դատարանը տուեալ վէճը դիտի ոչ միայն մրցակցող անհատական շահերի, այլ նաեւ հանրային շահի տեսանկունից: Այսպիսով, որոշումը կայացնելիս դատարանը կարող է դուրս գալ մրցակցող կողմերի նեղ անձնական շահերի շրջանակներից եւ կայացնել այնպիսի որոշում, որը կարող է բարենպաստ հետեւանք առաջացնել ողջ հանրութեան համար: 5. Եզրահանգում Տեղեկատուական վէճերի խորհուրդը գտնում է, որ վիճարկուող խնդիրը ոչ այնքան իրաւական, որքան լրագրողական էթիկայի դաշտում է: Ուստի, ողջամիտ եւ արդիւնաւէտ կլիներ, եթէ հայցուորը հարցի քննութիւնը յանձնէր ոչ թէ դատարանին, այլեւ արտադատական մարմիններին` մասնաւորապէս, Էթիկայի դիտորդ մարմնին` վիճահարոյց յօդուածը քննելու եւ գնահատական տալու համար: Ի դէպ, «չորրորդ իշխանութիւն» թերթը տեղեկացրել է Տեղեկատուական վէճերի խորհրդին, որ դիմել Էթիկայի դիտորդ մարմնին` ստանալու նաեւ նրա կարծիքը:

---