Արձագանքելով ԵԱՀԿ գլխաւոր քարտուղարի յայտարարութեանը


Արձագանքելով ԵԱՀԿ գլխաւոր քարտուղարի յայտարարութեանը

  • 02-11-2011 17:12:35   | Հայաստան  |  Յօդուածներ
«Today's Zamanե-ի հետ հարցազրոյցում ԵԱՀԿ գլխաւոր քարտուղար Լամբերտոյ Զէննիյերը յայտարարել է, թէ Թուրքիան իրական մասնակցութիւն (ոչ թէ բանակցութիւններին ֆորմալ դերակատարութիւն) պէտք է ցուցաբերի ղարաբաղեան հակամարտութեան կարգաւորման գործընթացում` նշելով նաեւ, որ հարցի լուծման գործում «ինչ-որ բան պակասում էէ եւ կարգաւորումը Եահկ-ի «մենաշնորհը չէէ: Քաղաքական զարգացումների հետազօտական կենտրոնը նշում է, որ ԵԱՀԿ գլխաւոր քարտուղարի յայտարարութիւնը չի բխում ԵԱՀԿ ընդհանուր քաղաքականութեան դիրքերից եւ հակամարտութիւնների կարգաւորման ուղղութեամբ ԵԱՀԿ որդեգրած արժէքային համակարգից: Յայտարարութեան մէջ կարեւորը ոչ այնքան «ֆորմալ դերակատարութիւնէ (formal role in the negotiations), «իրական (in real terms) մասնակցութիւնէ հասկացութիւնների միջեւ տարբերութիւնների յայտնաբերումն է, որքան ղարաբաղեան հակամարտութեան միակ միջնորդ կողմ հանդիսացող կառոյցի գերադաս մարմնի ղեկավարի յայտարարութեան համատեքստը: Թերեւս նորանշանակ քարտուղարը կա'մ լաւ չի տիրապետում ԵԱՀԿ համապատասխան փաստաթղթերին, կամ տեղեակ չէ 2010թ. Աստանայում ԵԱՀԿ գագաթաժողովի եւ հետգագաթաժողովեան զարգացումների մանրամասներին, երբ տարբեր պլատֆորմներով ԵԱՀԿ ներկայացուցիչները փորձում էին լուծումներ գտնել հակամարտութիւնների, մասնաւորապէս ղարաբաղեան հակամարտութեան կարգաւորման ոլորտում ԵԱՀԿ հեղինակութեան պահպանման համար: Այս պայմաններում, եւ յատկապէս հաշուի առնելով ղարաբաղեան հակամարտութեան կարգաւորման ձեւաչափի փոփոխութեան հնարաւոր բացասական ազդեցութիւնը հարցի խաղաղ ճանապարհով լուծման վրայ, գլխաւոր քարտուղարը, փաստօրէն, կասկածի տակ է դնում կարգաւորման նկատմամբ Եահկ-ի լիակատար ղեկավարութեան փաստը: Այնինչ, քարտուղարը պէտք է յստակ իրազեկ լինի, որ իրաւականօրէն ԵԱՀԿ մինսկի խմբի համանախագահութիւնն է միակ եւ հաստատուն այն ձեւաչափը, որում կարելի է քննարկել ղարաբաղեան հարցի կարգաւորումը: Թէեւ Մինսկի խմբի մշտական անդամների շարքում է նաեւ Թուրքիան, բայց այն, որպէս այդպիսին, իրաւասու չէ միջամտել ղարաբաղեան հակամարտութեան կարգաւորմանը: 1992-ի մարտի 24-ին Եահկ-ն (այդ ժամանակ` Եահխ-ն) պահանջեց անյապաղ հրաւիրել Լեռնային Ղարաբաղի հարցի շուրջ կոնֆերանս: Այն պէտք է տեղի ունենար Մինսկում, բայց տեղի չունեցաւ: 1994 թուականի դեկտեմբերի 6-ին Բուդապեշտի գագաթաժողովը որոշեց հաստատել համանախագահութիւն` ղարաբաղեան հակամարտութեան կարգաւորման նպատակով: ԵԱՀԿ գործող նախագահը 1995 թուականի մարտի 23-ին, Բուդապեշտի գագաթաժողովի որոշման համաձայն, մանդատաւորեց Մինսկի Գործընթացի Համանախագահութիւնը (ԵԱՀԿ փաստաթուղթ 525/95): Մինչ օրս, ԵԱՀԿ Մինսկի Խմբի համանախագահութիւնն (ԱՄՆ, ՌԴ, Ֆրանսիայ) է ստանձնում ղարաբաղեան հակամարտութեան կարգաւորման գործընթացում միջնորդական առաքելութիւնը, եւ ոչ թէ ԵԱՀԿ Մինսկի Խումբը կամ Մինսկի խմբի ինչ-որ անդամ-երկիր: Բացի այդ, ԵԱՀԿ գլխաւոր քարտուղարը նաեւ հաշուի չէր առել սեփական յայտարարութիւնների քաղաքական ռիսկերը: Ղարաբաղաադրբեջանական հակամարտութեան համատեքստում Թուրքիայի կողմից 1993թ-ից մինչ օրս շարունակուող Հայաստանի շրջափակման փաստը` որպէս օժանդակութիւն եւ հաւատարմութեան նշան Ադրբեջանին, ցոյց է տալիս Ադրբեջանի հանդէպ Անկարայի դեռեւս պահպանուող անվերապահ աջակցութեան մասին: Եւ այս իրողութեան պայմաններում խօսել Թուրքիայի` հակամարտութեան կարգաւորման գործընթացում մասնակցութեան, առաւել եւս իրական տեսակի մասնակցութեան մասին, առնուազն վտանգաւոր է: Քաղաքական զարգացումների հետազօտական կենտրոնի Հանրային կապերի բաժին
  -   Յօդուածներ