ԵԱՀԿ Ժողովրդավարական հաստատութիւնների եւ մարդու իրաւունքների գրասենեակի կողմից ներկայացուել էն Հայաստանի դատաիրաւական բարեփոխումներին ուղղուած տեխնիկական առաջարկութիւններ, որոնք մեծ նշանակութիւն ունէն Հայաստանում մարդու իրաւունքների պաշտպանութիւնն ամրապնդելու հարցում։ Այս մասին մարտի 10-ին Երեւանում Եահկ-ի կողմից կազմակերպուած «Հայաստանում դատավարութիւնների դիտարկում» խորհրդաժողովում յայտնել է ԵԱՀԿ Ժողովրդավարական հաստատութիւնների եւ Մարդու իրաւունքների գրասենեակի ղեկավար, դեսպան Եանեշ Լենարչիչը: Նա անհրաժեշտ է համարել մինչդատական վարոյթում մարդուն ազատազրկելու միտման փոփոխութիւնը, մասնաւորապէս, կալանքի փոխարէն նրա նկատմամբ խափանման այլ միջոցների կիրառումը, ինչպէս նաեւ քրէակատարողական հիմնարկներում դատապարտեալների նկատմամբ բացասական վերաբերմունքի բացառումը, խոշտանգումների կանխարգելմանն ուղուած գործողութիւնների իրականացումը: Կազմակերպութիւնը, ըստ գրասենեակի ղեկավարի, առաջարկել է իրաւասու մարմիններին ձեւաւորել անկախ քննչական մարմին, որը կը զբաղուի վերը նշուած խնդիրների քննութեամբ։ Եանեշ Լենարչիչն ընդգծել է, որ արդարադատութեան համակարգում ամբողջական բարեփոխումների իրականացման համար անհրաժեշտ է քաղաքական կամք, որն առկայ է Հայաստանի իշխանութիւնների մօտ: Դեսպանը միաժամանակ յայտարարել է, որ Հայաստանի դատաիրաւական համակարգում բարեփոխումները տեսանելի են, սակայն դրանք պէտք է շարունակական բնոյթ կրեն: Ընդգծելով, որ անցումային շրջանում գտնուող բոլոր երկրները ունէն նման խնդիրներ, Լենարչիչը յոյս է յայտնել, որ հնարաւորինս արագ տեմպերով Հայաստանում կ'ամրապնդուի օրէնքի գերակայութեան ամբողջական սկզբունքը, դրան միտուած քայլերը կը կրեն շարունակական բնոյթ: ԵԱՀԿ երեւանեան գրասենեակի ղեկավար, դեսպան Սերգեյ Կապինոսը երկրում ընթացող դատավարական համակարգի բարեփոխումների գործընթացում անհրաժեշտ է համարել քաղաքացիական հասարակութեան, կառավարութեան եւ միջազգային կառոյցների համագործակցութիւնը: Նա ընդգծել է, որ միայն այս պարագայում հնարաւոր կը լինի նպատակների իրականացումը, եւ որ «այս ճանապարհին Եահկ-ն շարունակելու է լինել Հայաստանի ղեկավարութեան աջակիցը»։ Հայաստանի Սահմանադրական դատարանի նախագահ Գագիկ Յարութիւնեանն իր հերթին կարծիք է յայտնել, որ Հայաստանի քրէական օրէնսգրքի վիճակն այսօր այնպիսին է, որ նրա հետեւողականօրեն, լիարժէք կիրառելը շատ լուրջ խնդիրներ կ'առաջացնի իրաւունքների պաշտպանութեան պարագայում եւ պետական իշխանութեան տարբեր ինստիտուտների լիազօրութիւնների փոխյարաբերակցութեան գործընթացում: Ըստ նրա, գործող քրէական օրէնսգրքի իրաւական կարգաւորումները թերի էն: Նա միանշանակ նշել է, որ արագ կերպով մշակուել է նոր օրէնսգրքի հայեցակարգը, որը լայն քննարկումների ընթացքում կը դառնայ լիարժէք գործիք: ՍԴ նախագահը նշել է նաեւ, որ վերջին 3,5 տարիների ընթացքում 40-ից աւելի գործերով օրէնքները ճանաչել ենք հակասահմանադրական, 20-ից աւելի գործեր վերաբերել էն քրէական դատավարութեան օրէնսգրքին, վերջինիս 12 յօդուածներ ճանաչուել էն հակասահամնադրական: Ընդ որում, ըստ ՍԴ նախագահի, դրանք չէն եղել առանձին դրոյթներ, այլ կրել էն «ինստիտուցիոնալ, համակարգային բնոյթ»։ Հայաստանի արդարադատութեան նախարար Հրայր Թովմասեանն համաձայնել է Գ.Յարութիւնեանի հետ, թէ ներկայիս քրէադատավարական օրէնսգիրքը չի ապահովում լիաժէք գործողութիւններ: Նա յայտնել է, որ կառավարութեան նիստում քննարկուել ու է նոր օրէնսգրքի հայեցակարգը, որն առաջիկայում պէտք է ներկայացուի խորհրդարանի քննութեանը: Հայաստանի գլխաւոր դատախազ Աղուան Յովսէփեանն իր հերթին կարծիք է յայտնել, որ Քրէական դատավարութեան նոր օրէնսգրքի մշակումն ու ընդունումն էապէս կը նպաստի քրէադատատավարական օրէնսդրութեան նոր ինստիտուտների ձեւաւորմանը եւ ժողովրդական հաստատութիւնների հիմնաւորմանն ու զարգացմանը: Ըստ նրա, ակնյայտ է, որ գործող քրէադատավարական օրէնսգիրքը «կարկատաններով է կազմուած, որն էապէս դժուարացնում է դրա կիրառումը»:

---