Հարութ Սասունեանի կողմէ

www.TheCaliforniaCourier.com

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինեանը անցած շաբաթ եւս մը սխալ գործեց՝ Երեւան հրաւիրելով 10 թուրք լրագրողներու եւ անոնց հետ մէկ ու կէս ժամ խօսելով:

 

Նախքան անդրադառնալ Փաշինեանի արտայայտութիւններու էութեան, կ'ուզէի նշել անոր եւ անոր խօսնակի արտայայտութիւններու հիմնական խնդիրներէն քանի մը հատ:

 

Առաջին հերթին, խօսնակը բացայայտեց, որ թուրք լրագրողները Երեւան հրաւիրուած էին Հայաստանի կառավարութեան հաշուին: Սա խախտում մըն է լրագրողական էթիկայի: Պրոֆեսիոնալ լրագրողներուն չեն առաջարկեր, եւ անոնք չեն ընդունիր վճարում իրենց ճանապարհածախսի եւ բնակութեան համար, որպէսզի պահպանեն իրենց անկախութիւնը հարցազրոյցի առարկայէն:

 

Երկրորդ, Փաշինեանի խօսնակը նշեց, որ Հայաստանը հրաւիրած էր թուրք լրագրողներ քաղաքական սպեկտրի բոլոր կողմերէն, ներառեալ պրո-կառավարական, ընդդիմադիր եւ անկախ մեդիաներէն: Ամէն ոք, որ կը հետեւի թուրքական մեդիային, գիտէ, որ Թուրքիոյ մէջ գրեթէ չեն մնացած ընդդիմադիր լրագրողներ: Նախագահ Ռէճէպ Թայիփ Էրտողան կամ գրաւած է բոլոր ընդդիմադիր մեդիաները, կամ փակած է զանոնք եւ բանտարկած տարբերակող լրագրողները: Հայաստան հրաւիրուած լրագրողները եղած են՝ T24, Sozcu TV, Anadolu Agency, Hürriyet Daily News, Turkish Radio and Television, Medyascope, NTV, Agos հայկական թերթ, Ihlas News Agency եւ CNN Turk: 10 հրաւիրուած թուրքական լրատուամիջոցներէն միայն երկուքը՝ Sozcu TV-ն եւ Agos-ը, կարելի է համարել անկախ լրատուամիջոցներ:

 

Երրորդ, Փաշինեանը հպարտութեամբ ըսաւ թուրք լրագրողներուն, որ անոր հանդիպումը անոնց հետ աննախադէպ իրադարձութիւն մըն է: Ինչպէս միշտ, անոր արտայայտութիւնները փաստերով չեն հիմնաւորուած:

 

Թուրք լրագրողներուն հետ Երեւանի մէջ հանդիպումը աննախադէպ չէր: Նախկինում եղած են մի շարք հանդիպումներ հայաստանեան պաշտոնեաներու եւ թուրք լրագրողներու միջեւ: Կը յիշեմ մէկ հատուկ հարցազրոյց, որ տեղի ունեցած է 2001 թուականին, երբ ականաւոր թուրք լրագրող Մեհմէթ Ալի Պիրանտը «CNN Turk»-էն եկաւ Երեւան եւ հարցազրոյց վերցուց նախագահ Ռոպերտ Քոչարեանէն: Այդ հարցազրոյցը մեծ հակասութիւններ առաջացուց, քանի որ Պիրանտը խեղաթիւրեց Քոչարեանի ըսածը՝ սխալ թարգմանելով անոր խօսքերը հայերէնէ թուրքերէն: 2001 թուականին ես յօդուած գրեցի՝ նշելով Պիրանտի խեղաթիւրումները եւ քննադատելով նախագահ Քոչարեանին՝ համաձայնելու համար հարցազրոյց տալ զգայուն քաղաքական թեմաներով, որոնք ան եւ անոր խորհրդատուները պէտք է գիտնային, որ թուրք լրագրողը պիտի խեղաթիւրէ: Պիրանտէն բացի, շատ այլ թուրք լրագրողներ նախկինում եկած են Հայաստան՝ հարցազրոյց վերցնելու հայաստանեան պաշտոնեաներէն: Բացի այդ, 2007-08 թուականներուն հայ եւ թուրք լրագրողներու մեծ թիւով ներկայացուցիչներ այցելած են միմեանց երկրներ՝ որպէս «Հայաստան-Թուրքիա թիմային յաղորդագրութիւններու նախագիծ»-ի մաս:

 

Թուրք լրագրողները յայտնի են անոնցմով, որ խեղաթիւրում են իրենց հարցազրոյց վերցնող մարդոց խօսքերը: Այդ պատճառով, վերջին 40 տարիներու ընթացքին ես մերժած եմ թուրքական բոլոր հարցազրոյցի խնդրանքները:

 

Չորրորդ, Փաշինեանը սխալմամբ պնդեց, որ նախորդ հայաստանեան կառավարութիւններու ժամանակ Հայաստանի եւ Թուրքիոյ պաշտոնեաներու միջեւ ուղղակի կապեր չեն եղած: Ան նշեց անոր հրաւէրը մասնակցելու նախագահ Էրտողանի երդմնակալութեանը Անկարայի մէջ եւ անոր հետ հանդիպումը Նիւ Եորքի մէջ: Ան նաեւ նշեց Արարատ Միրզոյանի՝ Անկարա կատարած այցը: Ան ըսաւ, որ նախկինում Հայաստանի եւ Թուրքիոյ պաշտոնեաները միմեանց տեսակետները իմացած են միայն երրորդ կողմերու միջոցով: Փաշինեանը որպէս «համագործակցութեան կոնկրետ օրինակ» նշեց Հայաստանի կողմէ վերջերս Թուրքիա հանձնուած երկու թուրքերու մասին, որոնք մեղադրուած էին հանցագործութիւն կատարելու մէջ:

 

Փաշինեանի պնդումները, որ անոր նախորդներու ժամանակ Հայաստանի եւ Թուրքիոյ միջեւ պաշտոնական կապեր չեն եղած, լիովին սխալ են: Ան կ'ուզէ տպաւորութիւն ձգել, որ Հայաստանի մէջ ոչինչ չէ եղած մինչեւ որ ան իշխանութեան եկաւ 2018 թուականին: Երկու երկրներու պաշտոնեաներու միջեւ տասնեակք կապեր եղած են դեռեւս մինչեւ Փաշինեանը վարչապետ դառնալը: Ահա անոնցմէ քանի մը հատ.

 

1) 1992 թուականին արտգործնախարար Րաֆֆի Յովհաննիսեանը մեկնեցաւ Ստամպուլ՝ մասնակցելու Սեւծովեան տնտեսական համագործակցութեան կոնֆերանսին:

 

2) 1992 թուականին նախագահի խորհրդական Կերար Տ. Լիպարիտեանը մեկնեցաւ Անկարա:

 

3) 1993 թուականին նախագահ Լեւոն Տէր-Պետրոսեանը Փարիզի մէջ հանդիպեցաւ ուլտրա-ազգայնական «Մոխրագոյն գայլեր»-ի խումբի հիմնադիր եւ Թուրքիոյ խորհրդարանի անդամ Ալփասլան Թիւրքեշի հետ:

 

4) 1993 թուականին նախագահ Տէր-Պետրոսեանը, արտգործնախարար Վահան Փափազեանի եւ նախագահի խորհրդական Կերար Տ. Լիպարիտեանի հետ, մեկնեցաւ Անկարա՝ մասնակցելու Թուրքիոյ նախագահ Թուրղութ Օզալի թաղմանը: Այդ առիթով Տէր-Պետրոսեանը հանդիպեցաւ վարչապետ Սուլէյման Դեմիրելի հետ: Այդ այցի ընթացքին Տէր-Պետրոսեանը հանդիպեցաւ նաեւ Ազրպէյճանի նախագահ Ապուլֆազ Էլչիպէյի հետ:

 

5) 2008 թուականին Թուրքիոյ նախագահ Ապտուլլահ Կիւլը եկաւ Երեւան՝ Հայաստանի եւ Թուրքիոյ միջեւ ֆութպոլային հանդիպումը դիտելու նախագահ Սերժ Սարգսեանի հետ:

 

6) 2009 թուականին նախագահ Սերժ Սարգսեանը մեկնեցաւ Պուրսա՝ Հայաստանի եւ Թուրքիոյ միջեւ վերադարձի խաղը դիտելու Թուրքիոյ նախագահ Ապտուլլահ Կիւլի հետ:

 

7) 2009 թուականին Հայաստանի արտգործնախարար Էտուարտ Նալպանտեանը եւ Թուրքիոյ արտգործնախարար Ահմետ Տաւութօղլուն հանդիպեցան Զիւրիխի մէջ՝ Հայաստան-Թուրքիա արձանագրութիւնները ստորագրելու համար:

 

8) 2013 թուականին Թուրքիոյ արտգործնախարար Ահմետ Տաւութօղլուն եկաւ Երեւան:

 

9) 2014 թուականին արտգործնախարար Նալպանտեանը մեկնեցաւ Անկարա՝ մասնակցելու նախագահ Ռէճէպ Թայիփ Էրտողանի երդմնակալութեանը:

 

Հետեւաբար, Փաշինեանը ճիշտ չէ, որ նախկինում Հայաստանի եւ Թուրքիոյ պաշտոնեաները ուղղակի կապեր չեն ունեցած եւ հաղորդակցուած են միայն երրորդ կողմերու միջոցով:

 

Իմ հաջորդ յօդուածին մէջ ես կը մեկնաբանեմ Փաշինեանի արտայայտութիւնները Երեւան այցելած թուրք լրագրողներուն:

  -   Քաղաքական