ՀայաստանիեւԱզրպէյճանիմիջեւքանի մըտարուանլարուած, միակողմանիբանակցութիւններէն ետք, մարտամսուներկուերկիրներըյայտարարեցին, որվերջապէսհամաձայնութիւն գոյացուցած են «Խաղաղութեանպայմանագիր»-իբոլոր 17 կէտերունշուրջ: ՆախագահԻլհամԱլիեւյայտարարեց, որՀայաստանընդունածէԱզրպէյճանիկողմէթելադրուածբոլորպայմանները:
ԵրբՀայաստանըխնդրեցԱզրպէյճանինճշդելստորագրութեանարարողութեանօր, Պաքու մերժեց: Նկատի ունենալով վարչապետՆիկոլՓաշինեանիպատրաստակամութիւնը` յաւելեալզիջումներ կատարելու, Ալիեւյետաձգեցպայմանագիրիվերջնականացումը` նորպահանջներներկայացնելու նպատակով։
ՆոյնիսկերբՄիացեալ Նահանգներու նախագահԹրամփԱզրպէյճանի նախագահԱլիեւըհրաւիրեցՍպիտակտուն` «Խաղաղութեանպայմանագիր»-ըստորագրելու, ան մերժեց։ Փաստաթուղթըպարզապէսնախաստորագրուեցաւ, այդ պատճառով ալ անիկա պարտադիրուժչունի:
2025 թուականիօգոստոս 11-ինՀայաստանըեւԱզրպէյճանըվերջապէսհրապարակեցին «Խաղաղութեանպայմանագիր»-իամբողջբովանդակութիւնը, որպաշտօնապէսկը կոչուի` «ՀայաստանիՀանրապետութեանեւԱզրպէյճանիՀանրապետութեանմիջեւխաղաղութեանեւմիջպետականյարաբերութիւններուհաստատմանմասինհամաձայնագիր»:
Հայաստան ինչպէ՞ս կրնայ համաձայնիլ ստորագրել «Խաղաղութեանպայմանագիր», երբ`
1.- Ազրպէյճանականզօրքերը 2021-էնիվերբռնագրաւածենՀայաստանիՀանրապետութեանտարածքին մէկ մասը:
2.- Ազրպէյճանհայպատանդները կը պահէՊաքուիբանտին մէջ:
3.- 120 հազարտեղահանուածարցախահայերուն չեն արտօներվերադառնալիրենցնախնիներունհայրենիքը:
Պայմանագիրի «արդար, համապարփակեւմնայունխաղաղութեան»խոստումը թէեւ ազնիւ կը թուի, սակայն խորքին մէջ անիկա կը մնայ սինյայտարարութիւն: Ոչոքկ՛առարկէխաղաղութեան,երբանիկաիսկապէս «արդար»եւ «մնայուն»է: Այնուամենայնիւ, Ալիեւիշարունակականսպառնալիքներըցոյցկու տան, որանոչթէխաղաղութեան կը ձգտի, այլ՝հայկականհողերուն:
Եկէք՝ուսումնասիրենք «Խաղաղութեանպայմանագիր»-ի 17 յօդուածները.
Յօդուած 1.-ՀայաստաննուԱզրպէյճանըկը ճանչնաննախկինխորհրդայինհանրապետութիւններու իրենցսահմանները:
Ասիկա կը վաւերացնէԽորհրդայինՄիութեանկողմէպարտադրուածարհեստականսահմանները:
Յօդուած 2.-Կողմերըկը հաստատեն, որապագայինձեռնպահպիտիմնանտարածքայինպահանջներէնեւկ՛երաշխաւորենչաջակցիլմիւսկողմիտարածքայինամբողջականութիւնը «տրոհելուկամվտանգներու»գործողութիւններուն:
Ասիկա կը խոչընդոտէապագայհայրենասէրհայկականկառավարութեանկողմէպատմականտարածքայինպահանջներուհետապնդումըԱրեւմտեանՀայաստանի, ԱրցախիեւՆախիջեւանինկատմամբեւլռութեան կը մատնէայլակարծութիւնը:
Յօդուած 3.-Կողմերըորեւէերրորդկողմիթոյլչենտարօգտագործելիրենցտարածքները՝միւսկողմիվրայյարձակելուհամար:
Այնուամենայնիւ, թրքականզինուածուժերըեւ ժիհատական վարձկաններըկը մնանԱզրպէյճանի մէջ:
Յօդուած 4.-Երկուկողմերնալպէտքէզերծմնանիրարու ներքինգործերունմիջամտելէ:
ՍակայնԱզրպէյճան կը պահանջէ, որՀայաստանփոխէիրսահմանադրութիւնը, վերադարձնէգնուածզէնքըեւհեռացնէԵւրոպական Միութեանդիտորդները:
Յօդուած 5.-Երկուկողմերըկըհաստատենդիւանագիտականյարաբերութիւններ, ինչ որ կ՛ենթադրէ դեսպաններուփոխանակում:
Ազրպէյճանիապագայդեսպանին վերաբերող նոյնիսկաննշանդէպք մըկրնայպատրուակծառայելՊաքուին` յարձակելուՀայաստանիվրայ:
Յօդուած 6.-Միացեալյանձնաժողովըպիտի սահմանազատէեւսահմանագծէսահմանները:
ՎէճիպարագայինարդեօքԱզրպէյճան պիտի յարգէ՞միջազգայինիրաւարարութիւնը:
Յօդուած 7.-Կողմերըորեւէերրորդկողմիուժերչենտեղակայերիրենցմիացեալսահմանիերկայնքով:
ԱրդեօքԱզրպէյճանիրտարածքէն պիտի հեռացնէ՞թրքականզօրքերըեւժիհատականվարձկանները` միաժամանակպահանջելով, որՀայաստանհեռացնէ Եւրոպական Միութեանդիտորդները:
Յօդուած 8.-Կողմերըկը դատապարտենեւկըպայքարինանհանդուրժողականութեան, ցեղային ատելութեանեւխտրականութեան, անջատողականութեան, բռնիծայրայեղականութեանեւահաբեկչութեանդէմ…
ԱյսկէտըկրնայօգտագործուիլիբրեւպատրուակՀայաստանիկառավարութեանհամար` ճնշելուարցախահայերունեւընդդիմադիրխումբերունգործունէութիւնը:
Յօդուած 9.-Կողմերըպարտաւոր ենորոնելանցեալիզինուածհակամարտութիւններունընթացքին անհետ կորսուածները։
Այսդրոյթըգովելիէ, եթէիրօքիրականացուի:
Յօդուած 10.-Կողմերըհամաձայնենհամագործակցելուտարբերոլորտներու մէջ:
Ասիկաբարենպաստպարտաւորութիւնէ:
Յօդուած 11.-ԿողմերըազատենկատարելուիրենցպարտաւորութիւններըՄԱԿ-իայլանդամներուհետ:
Այսդրոյթըորեւէվտանգչիպարունակեր:
Յօդուած 12.-Կողմերը …. կ՛առաջնորդուինմիջազգայինիրաւունքովուայս համաձայնագիրովեւչենկրնարվկայակոչելիրենցներպետականօրէնսդրութեանդրոյթները` իբրեւ հիմնաւորումայսհամաձայնագիրը չգործադրելու։
Այդպարագայինինչո՞ւԱզրպէյճանկը պահանջէ, որՀայաստանփոխէիրսահմանադրութիւնը:
Յօդուած 13.-Այսհամաձայնագիրիգործադրութեանվերահսկելուհամարպիտիստեղծուիերկկողմանիյանձնաժողով:
ԱրդեօքԱզրպէյճանըպիտի ընդունի՞յանձնաժողովիորոշումները:
Յօդուած 14.-Կողմերըպէտքէիրենցվէճերը կարգաւորենխաղաղուղիով։
ԵթէԱզրպէյճանմերժէկատարելմիացեալյանձնաժողովիկամայլմիջազգայինմարմիններուորոշումները, ի՞նչմիջոցներունիՀայաստան:
Յօդուած 15.-Կողմերըպէտքէյետս կոչեն իրարու դէմ ներկայացուածիրենցիրաւականպահանջներըմիջազգային որեւէատեանէ:
Ասիկա կը զրկէՀայաստանը` պատերազմականյանցագործութիւններուհամար Ազրպէյճանըպատասխանատուութեանենթարկելուիրաւունքէն:
16-րդեւ 17-րդյօդուածներնանվնասեն:
Նկատի ունենալով, որայսյանձնուողականփաստաթուղթըստորագրուածէճնշմանտակ, ուրեմն,միջազգայինիրաւունքինհամաձայն, անիկա կը նկատուի անվաւեր: Փաշինեանդիտաւորեալկը խեղաթիւրէ «Խաղաղութեանպայմանագիր»-ը` ընտրողներըհամոզելու, որ 2026 թուականիխորհրդարանականընտրութիւններուն զինք վերադարձնենիշխանութեան:
Յաջորդկարելիքայլերը` ՓաշինեանիեւԱլիեւիծրագիրներըմերժելուհամար․
1․-ՀեռացնելՓաշինեանըպաշտօնէն՝նախքանանոր կողմէ «Խաղաղութեանպայմանագիր»-ի ստորագրութիւնը:
2․-Եթէայդ մէկըձախողի, յառաջիկայհանրաքուէինքուէարկելԱզրպէյճանիկողմէթելադրուածՀայաստանինորսահմանադրութեանդէմ, ինչ որ պիտի ստիպէԱլիեւը՝մերժելու «Խաղաղութեանպայմանագիր»-ը, իսկՓաշինեանը` հրաժարականտալու:
3.-ԵթէՓաշինեանիվերահսկողութեանտակգտնուողՍահմանադրականդատարաննուԱզգայինժողովըհաստատեն «Խաղաղութեանպայմանագիր»-ը, հայժողովուրդըտակաւին կարելիութիւնունիմերժելուզայն` հանրաքուէիմիջոցովդէմքուէարկելով: Ալիեւ կը պնդէհանրաքուէ կատարել` համոզուելուհամար, որոչմիայնՀայաստանիկառավարութիւնը, այլնաեւժողովուրդըկ՛աջակցիայս «Խաղաղութեանպայմանագիր»-ին:
4.-Վերջապէս, Փաշինեանըպէտքէգիտնայ,որապագայհայրենասէրկառավարութիւնըպիտիհրաժարի «Խաղաղութեանպայմանագիր»-էն` զայնյայտարարելովանվաւեր` «Թրամփիուղի»-ինհետմիասին:
ԴԱՍ. ՀԱՅԵՐԵՆ 
Հայերեն
Русский
English
French