ԹԵԵՎ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՇՈՒԿԱՅՈՒՄ ԱՐՁԱՆԱԳՐՈՒԵԼ Է ՑՈՐԵՆԻ ԳՆԱՆԿՈՒՄ,
ՀԱՅԱՍՏԱՆԵԱՆ ՇՈՒԿԱՅՈՒՄ ԱՅՆ ԱՌԱՅԺՄ ՉԻ ԱՐՏԱՑՈԼՈՒԵԼ
22-07-2008 20:20:00 | Հայաստան | Տնտեսութիւն
ԵՐԵՎԱՆ, 22 ՅՈՒԼԻՍԻ, ՆՈՅԵԱՆ ՏԱՊԱՆ: Միջազգային շուկայում
արդէն երկրորդ ամիսն է արձանագրուել է ցորենի գնանկում, ինչը
հայաստանեան շուկայում առայժմ չի արտացոլուել: Այս մասին ՀՀ
տնտեսական մրցակցութեան պաշտպանութեան պետական յանձնաժողովում
յուլիսի 22-ին կազմակերպուած քննարկմանը յայտնեց յանձնաժողովի
նախագահ Աշոտ Շահնազարեանը` յաւելելով, որ ըստ
ուսումնասիրությունների տուեալների ցորենի եւ ալիւրի գները
միջազգային շուկայում իջել են 20-40%-ով:
Ա.Շահնազարեանի խօսքերով, Համաշխարհային բանկի վերլուծութեան
համաձայն 2008թ.-ի յունուար-ապրիլին Հայաստանում ցորենի եւ ալիւրի
ներմուծման միջին գինը 586 դոլար էր, իսկ արդէն մայիսին` 1273
դոլար: Այս տարբերութիւնը պայմանաւորուած է ալրաղացների միջեւ
հակամրցակցային պայմանավորվածությամբ: Ըստ Մաքսային կոմիտէի
տուեալների, 2008թ.-ի առաջին կիսամեակում Հայաստան է ներկրուել է
6404 տոննա ալիւր, ինչը ամբողջ 2007թ.-ի ընթացքում ներկրվածից 8,5
անգամ աւելի է: Իսկ այս տարուայ առաջին կիսամեակում ներկրուել է
ընդամէնը 82 051 տոննա ցորեն, ինչը նախորդ տարուայ նոյն
ժամանակահատուածի համեմատ 53 468 տոննայով կամ 39,5%-ով պակաս է:
Ա.Շահնազարեանը յայտնեց, որ ըստ յանձնաժողովին տնտեսվարող
սուբյեկտների ներկայացրած տուեալների ներքին շուկայում ցորենի
իրացման գները տատանւում են 135-140 դրամի, իսկ հանձանաժողովի
ուսումնասիրությունների համաձայն` 240-285 դրամի սահմաններում:
Յանձնաժողովին ներկայացուած տուեալներով շուկայում 1 կգ ալիւրը
իրացւում է 130 դրամով, սակայն հանձանաժողովի
ուսումնասիրություններով այն վաճառւում է 270-280 դրամով, իսկ
խանութներում 1 կգ ալիւրի գինը հասնում է մինչեւ 450 դրամի:
Այսպիսով` բաւականին մեծ է ապրանքի իրացման եւ հայտարարագրվող
գների տարբերութիւնը:
Հարցին, թէ ի տարբերութիւն միջազգային շուկայի ինչու
գնանկում չի արձանագրւում Հայաստանում, «Մանանայ Գրեյն» եւ «Վերֆար»
ընկերութիւնների ներկայացուցիչները պարզաբանեցին, որ իրենց համար
մեծ խնդիր է տրանսպորտային փոխադրումները. վագոնները չեն
բաւականացնում, տեղափոխման գները բարձր են, իսկ երբեմն բեռնանաւը
ուշ բեռնաթափելու պատճառով ստիպուած են լինում խոշոր տուգանքներ
վճարել: Պատասխանելով Ա.Շահանազարյանի այն հարցին, թէ ինչու՞ այդ
խնդրի առնչութեամբ ընկերութիւնները չեն դիմել յանձնաժողով, քանի
որ երկաթուղին սպասարկող ընկերութիւնը մենաշնորհային դիրք ունի
շուկայում եւ պարտաւոր է ապահովել բնականոն բեռնափոխադրումները,
նրանք նշեցին, որ առաջիկայում էլ ձեռնպահ կմնան այդ հարցը
բարձրացնելուց:
Քննարկման արդիւնքում յանձնաժողովը եկաւ եզրահանգման, որ
շուկայում ակնյայտ են գերիշխող դիրքի չարաշահման եւ հակամրցակցային
երեւոյթներ: Ելնելով դրանից, յանձնաժողովը 15-20 օր ժամանակ տվեց
տնտեսվարողներին` վարքագծի վերանայման համար, որից յետոյ նմանատիպ
երեւույթների կրկնության պարագայում վարոյթ կհարուցի:
Նշենք, որ «Սպառողների շահերի պաշտպանութիւն» հասարակական
կազմակերպութեան մոնիթորինգի համաձայն, Հայաստանում 1 կգ ալիւրի
միջին գինը 175 դրամ է, Վրաստանում` 111 դրամ, Ադրբեջանում` 150
դրամ: