Հայաստանում ՀԴՄ կտրոններով անցկացուող վիճակահանութիւնը
նպաստել է առեւտրի շրջանառութեան փաստաթղթավորման մակարդակի աճին
06-05-2009 23:35:00 | Հայաստան | Տնտեսութիւն
ԵՐԵՎԱՆ, 6 ՄԱՅԻՍԻ, ՆՈՅԵԱՆ ՏԱՊԱՆ: ՀՀ Կառավարութեան առընթեր
Պետական եկամուտների կոմիտէի կողմից այս տարուայ սկզբից
հաշւիչ-դրամարկղային կտրոններով անցկացուող «Շահող կտրօն»
վիճակահանութիւնը նպաստել է այն բանին, որ 2009թ.-ի յունուարին
նախորդ տարուայ նոյն ամսուայ համեմատ Հայաստանում մանրածախ առեւտրի
փաստաթղթավորված շրջանառությունն աճել է 9 մլրդ դրամով (աւելի քան
2,4 մլն ԱՄՆ դոլար): Այս մասին մայիսի 6-ին յայտնեց կոմիտէի
հարկային հաշուառման եւ հսկողութեան ընթացակարգերի բաժնի հարկային
տեսուչ Հրաչեա Մուրադեանը:
Յիշեցնենք, որ «Շահող կտրօն»-ն անցկացւում միայն ֆիզիկական
անձանց միջեւ, 2009թ.-ի փետրվարից, ամսական մէկ անգամ` ըստ նախորդ
ամսուայ ՀԴՄ կտրոնների վրայ յատուկ նշւող ութանիշ թուերի խաղարկութեան:
Ըստ Հ.Մուրադեանի, յունուար-մարտին անցկացուած «Շահող կտրօն»-ի
պարգեւավճարների համար նախատեսուած է եղել 77 մլն դրամ գումար, իսկ
բոնուսների վճարման հետ միասին` 110 մլն դրամ: Բոնուսներ վճարուել
են միայն մարտին` շատ փոքր ծաւալով: Նշուեց, որ տրուել է ընդամէնը
31,3 մլն դրամ պարգեւավճար` 3 780 անձանց:
Նրա խօսքերով, մարտի համար սահմանուած էր բոնուսային այն
մեխանիզմը, որ բոնուս տրւում էր միայն շահած կտրոնների համար` այն
դէպքում, երբ գործարքի կտրօնի վրայ նշուած արժէքը 1000 դրամից բարձր
էր: Իւրաքանչիւր ամբոջական 1000 դրամի համար տրւում էր 1 տոկոս
բոնուս:
Պարզաբանվեց, որ յունուար-փետրուարին շահած կտրոնների արժէքների
վերլուծութիւնը ցոյց է տուել, որ դրանք, հետեւաբար, նաեւ
բոնուսները, շատ փոքր են: Այդ կտրոնների 80%-ից աւելիի վրայ 1000
դրամից փոքրր արժէքներ էին, եւ բոնուսի ենթակայ չէին: Ըստ հարկային
ծառայողի, նշուած հանգամանքներն էին, որ դարձան ՀՀ կառավարութեան
կողմից բոնուսների համակարգի վերանայման պատճառ: Ըստ վերանայուած
կարգի, ապրիլի 1-ից չշահած կտրօններ ունեցողները կարող են դրանք
յանձնել իրենց հաշուառման վայրի հարկային տեսչություն, որտեղից
նրանց կտրուի միջնորդագիր` որեւէ բանկից բոնուսի գումարն ստանալու
համար: Ընդ որում, բոնուսի արժէքը` 2,5-200 000 դրամ, շաղկապված է
ինչպէս կտրոնների թուի` 50-1 000 հատ, այնպէս էլ` կտրոններում նշուած
գործարքների արժէքի ընդհանուր գումարի հետ` 100 000- 6 000 000
դրամ (http://www.taxservice.am/uploads/pdf/havelvacHDM.pdf).
այսինքն` եթէ արժէքի ընդհանուր գումարը 200 հազ. դրամ է, սակայն
ներկայացուել է 49 կտրօն, ներկայացնողը բոնուս ստանալ չի կարող: Ըստ
Հ.Մուրադեանի, նշուած շաղկապվածությունը նպաստում է այն բանին, որ
առեւտրի օբյեկտում կտրօնի վրայ նշվի գործարքի իրական արժէքը: Բացի
այդ, բոնուս չի տրվի նաեւ այն դէպքում, եթէ, օրինակ, ներկայացուի
100 հազ. դրամ գործրարքի արժէքը վաւերացնող 1 կտրօն: Նա յաւելեց,
որ բոնուսները տրվելու են ապրիլի 1-ից սկսած իւրաքանչիւր
եռամսյակում (օրինակ` ապրիլ-յունիս) հաւաքուած կտրոնների համար`
մինչեւ յաջորդ եռամսյակի (յուլիս-սեպտեմբեր) աւարտը: