Արցախի թեմի առաջնորդ Պարգև արքեպիսկոպոս Մարտիրոսյանը Tert.am-ի հետ զրույցում պատմեց Ադրբեջանի վերջին դիվերսիայի մասին՝ վստահեցնելով, որ հայկական կողմն արդեն դիտարկող սարքավորումներով դիտարկումներ է անում ու կանխում դիվերսիաները: Սրբազանը նաև անդրադարձավ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ամերիկացի համանախագահ Ջեյմս Ուորլիքի հայտարարությանը, թե բոլորը պետք է ողջունեն Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի այն հայտարարությանը, որ Բաքվի կողմից առավելագույն զիջումները ենթադրում են Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար հանրապետության կարգավիճակ:

 

-Սրբազան, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ամերիկացի համանախագահ Ջեյմս Ուորլիքը, անդրադառնալով Ալիևի այն հայտարարությանը, որ Բաքվի կողմից առավելագույն զիջումները ենթադրում են Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար հանրապետության կարգավիճակ, ասել է, որ դա այն է, որը բոլորս պետք է ողջունենք: Հետաքրքիր է՝ այդ հայտարարությունը ինչպե՞ս է ընդունվել Արցախում:

 

-Պարոն Ուորլիքը թերևս նկատի ունի, որ դա մեկ քայլ առաջ է Իլհամ Ալիևի համար, քանի որ ինքը վերջին տարիներին այդ մասին չէր խոսում: Դա չի կարող Արցախի ժողովրդին վերաբերել: Մենք բազմիցս ասել ենք, որ երբեք Ադրբեջանի կազմում չենք լինելու: Մենք արդեն ինքնավար մարզ էինք, հիմա դառնանք ինքնավար հանրապետությո՞ւն, ի՞նչ տարբերություն:

 

-Ապրիլյան պատերազմը մի շարք բացահայտումներ արեց հայկական կողմի դիրքերի, զինվորների վիճակի մասին: Ձեր կարծիքով, մենք իրական դասեր քաղե՞լ ենք այդ կարճատև պատերազմից:

 

-Իհարկե, շատ բան է փոխվել: Այս վերջին դիվերսիոն խումբը, որ եկավ 3-4 օր առաջ, մերոնք տեսնում էին, արդեն սարքավորումներ ունենք, դիտարկում ենք իրականացնում: Թույլ են տվել, որ իրենք մոտ գան 60 մետր, հետո մերոնք կրակով պատասխանել են, և 4 հոգի նրանցից զոհվեց: Դա նշանակում է, որ մենք դիտարկող սարքավորումներով հագեցրել ենք մեր բոլոր խրամատները: Հիմա արդեն այնքան էլ խոցելի չեն մեր խրամատները, մեր առաջին դիրքերը: Մի կես տարի առաջ խրամատներով, որ անցնում էինք, այդքան սարքավորումներ չունեինք ամեն խրամատում:

 

-Չնայած այդ սարքավորումներին, մենք էլի զոհեր ունենում ենք։  Փաստորեն չենք կարողանում կանխել մահվան դեպքերը սահմանին:

 

-Դե գիտեք, դիպուկահար ա, գլուխդ մի քիչ բարձրացրեցիր, վայրկյանական կարող են կրակել: Զինվորներն անվտանգության կանոնները պիտի խստորեն պահեն:

 

- Սրբազան, իսկ ի՞նչ ազդեցություն ունեցավ վերջերս ՀՀ պաշտպանության նոր նախարարի այցը Ղարաբաղ։ Հայտնի է, որ նա քաղաքական գործիչ է:

 

-Պաշտպանության նախարարի պաշտոնը ենթադրում է, որ քաղաքացիական մարդ պիտի լինի, պարտադիր չի, որ զինվորական լինի: Ինքը բավական վճռական է տրամադրված, ես հանդիպել եմ իր հետ, բարձր տրամադրություն և նոր ծրագրեր, նոր մոտեցումներ ունի: Եթե ինքը դրանք կյանքի կոչի, մեր բանակն ավելի կշտկվի: Եթե այդ տրամադրությամբ ինքը շարունակի ծառայել, մեր բանակը մեկ-երկու քայլ առաջ կգնա:

 

- Ասել է թե՝ Սեյրան Օհանյանի հեռացումը Հայաստանի բանակից էական ազդեցություն չի՞ ունենա:

 

- Գիտեք՝ ես Սեյրան Օհանյանին շատ եմ հարգում և սիրում, 89 թվականից եմ ճանաչում: Բան չունեմ ասելու, շատ մեծ ներդրում ունի մեր ռազմական արվեստի մեջ: Բայց ես հույս ունեմ, որ Վիգեն Սարգսյանը կարդարացնի իր նշանակումը:

 

-Սրբազան, այսօր Թալիշը չի վերաբնակեցվում, արցախցիների տրամադրություններն ինչպիսի՞ն են, հայտնի է, որ պատերազմի ժամանակ մի մասը եկավ Հայաստան:

 

-Մենք ցանկություն ունենք վերաբնակեցնելու Թալիշը, բայց պիտի փորձենք ապահովել Թալիշի կատարյալ անվտանգությունը: Այսօր շատերն արդեն վերադարձել են Արցախ, բոլորն էլ վճռական են, ու մենք շարունակելու ենք այն, ինչ 88 թվականին սկսել ենք: Մենք, իհարկե, զգում ենք, որ ողջ հայությունը մեր կողքին է: Միշտ զոհվածների ընտանիքներին օգնություն ուղարկում ենք: Առաջիկայում Դամասկոսի թեմը պիտի բերի օգնություն: Իրենք որ պատերազմի մեջ են, մեզ օգնություն են ուղարկում, պատկերացնո՞ւմ եք:

 

-Այսօր բանտարկված «Սառնա ծռերի՞ պահանջներից մեկը հողերի վերադարձը բացառելն էր, հիմա իրենց նոր մեղադրանքներ են ներկայացվել: Սա ի՞նչ արձագանք է ունենում Արցախում:

 

-Մենք պաշտպանում ենք մեր հողը: Ուզում են հողը չզիջել, թող գային, սահմանում կանգնեին մեզ հետ, դա ամենաճիշտ քայլը կլիներ: Ոչ ոք հենց այնպես հող կյանքում չի զիջի հայերից՝ անկախ դիրքից ու պաշտոնից: Բայց բանակցության տրամաբանությունը ենթադրում է, որ պիտի բանակցեն, մինչև որ երկու կողմը ի մի գան: Եթե դու ասում ես՝ ես չեմ բանակցում, ուրեմն քեզ միջնորդներ պետք չեն, եթե վաղն Ադրբեջանը պատերազմ սկսեց, մենք չենք խառնվելու: Ո՞վ է մեղավոր լինելու. նա, ով լքեց բանակցության սեղանը: Լավ, բա ի՞նչ եք առաջարկում, 25 տարի ա, գնում ա էդ բանակցությունը: Ես իրենց ասել եմ՝ ի՞նչ եք առաջարկում տղաներ, ավելի լավ առաջարկ ունե՞ք, բերեք: Կա մի բան՝ ուրեմն պետք է Բաքուն կործանել: Ուժ ունես, կործանի, եթե նույնիսկ ուժ էլ ունենաս, իհարկե, չեն թողնի:

 

-Վերջերս սահմանային լարվածության դեպքերը շատացել են, և, օրինակ, ԼՂ հրամանատարներից Արկադի Կարապետյանն ասել էր, պատերազմի վերսկսման վտանգն առկա է: Դուք տեսնո՞ւմ եք նման վտանգ:

 

-Այդ վտանգը ամեն օր էլ կա: Օրեցօր լարվածությունն ավելանում է, թեժանում է լարվածության աստիճանը: Ես ենթադրում եմ, որ սոցիալ տնտեսական վիճակը շատ վատ է Ադրբեջանում, առաջիկայում ընտրություններ կան, և ես չեմ բացառում, որ Ալիևը նորից սկսի պատերազմական գործողություններ՝ իր իշխանությունը շեղի, եթե պետք է ռազմական դրություն մտցի, որովհետև այնտեղ էլ ժողովրդի ցասումը օրեցօր ավելանում է: Այս անգամ Ալիևը կգնա լայնամասշտաբ պատերազմի: Մենք պետք է պարտադրենք խաղաղություն: Զարմանալին այն է, որ ապրիլյան պատերազմի ժամանակ ոչ մի երիտասարդ, որոնք անկախության ծնունդ էին, չփախավ, չվախեցավ, չսասանվեց: Սա գերազանցեց 94թ. պատերազմը, ֆենոմենալ երևույթ էր: Մեր հրամանատարներն էին ասում, որ իրենք էդպիսի բան չէին սպասում: 272 կմ-ն ոչ մի երիտասարդ դիրքը չլքեց, կարկուտ է թափվում գլխիդ: Երկրորդ՝ ամբողջ ազգը համախմբվեց առանց կոչի: Սա էլ երկրորդ ֆենոմենն է: Սա խոսում է նրա մասին, որ մեր ազգը իսկապես մեծ կարողություն ունի: Փառք Աստծուն, որ այդպիսի ազգ ու երիտասարդություն ունենք:

 

 

 

Նոյյան տապան  -   Հարցազրույցներ