ՄԱԿ-ի զարգացման ծրագրի «Ինտեգրված աջակցություն գյուղական համայնքների զարգացմանը. համայնքների դիմակայունության ամրապնդում» ծրագիրը ֆինանսավորում է Ռուսաստանի Դաշնության կառավարությունը: Ծրագրի բյուջեն 5 միլիոն դոլար է:
Ծրագիրն իրականացվում է Տավուշի մարզի սահմանամերձ 45 համայնքում: Ծրագրի նպատակն է ապահովել ՀՀ մարզերի համաչափ զարգացումը ինտեգրված սոցիալ-տնտեսական մոտեցմամբ, ինչպես նաև բարձրացնել Տավուշի մարզի սահմանամերձ համայնքների բնակչության կենսամակարդակը և եկամուտները:
Ծրագրի պահանջներից մեկն այն է,որ շահառուն ներդնի բիզնեսի բյուջեի 20% -ը:
«Ինտեգրված աջակցություն գյուղական համայնքների զարգացմանը. համայնքների դիմակայունության ամրապնդում» ծրագրի ղեկավար Արմեն Տիրատուրյանի խոսքով՝ այն արդեն իրականացվում է Տավուշի մարզի սահմանամերձ 35 համայնքում և մինչ ծրագրի ավարտը հասանելի կլինի մինչև 45 սահմանամերձ համայնքի բնակիչների համար:
Ըստ Արմեն Տիրատուրյանի, ծրագրի շրջանակում նախատեսվում է ստեղծել ոչ միայն փոքր ձեռնարկություններ եւ ֆերմերային տնտեսություններ, այլև ջերմոցներ ու գինետներ:
Տավուշի մարզի Դիտավան համայնքի ղեկավար Հակոբ Սարիբեկյանի խոսքով, նմանատիպ ծրագրերը թույլ են տալիս երկրում աշխատատեղեր ստեղծել, որի շնորհիվ գյուղացին կստանա շահույթ և չի բռնի արտագաղթի ճամփան: Դիտավան գյուղում, երկու գյուղատնտես միացրել են իրենց հողատարածքներն ու ընդհանուր 2.2 հեկտարի վրա հիմնել արքայանարնջի այգի՝ 885 տնկիներով: Առաջին բերքը սպասվում է երեք տարուց: Յուրաքանչյուր ծառ կարող է միջինում տալ 10 կգ միրգ՝ ամեն սեզոնին:
Տավուշի մարզի Սարիգյուղ համայնքի 22-ամյա բնակիչ Դավիթ Եգանյանն էլ նշեց, որ միայն այս ծրագրի շնորհիվ նա դադարեց մտածել արտագաղթի մասին: Նա «Ինտեգրված աջակցություն գյուղական համայնքների զարգացմանը. համայնքների դիմակայունության ամրապնդում» ծրագրի շնորհիվ հիմնել է հացաբուլկեղենի արտադրամաս:
-Կարևոր է հավատալ ինքներդ ձեզ եւ գտնել այն մարդկանց, ովքեր պատրաստ են օգնել: Այժմ մենք ընդլայնում ենք մեր բիզնեսը եւ հուսով ենք, որ շատ շուտով երկու աշխատատեղի փոխարեն մենք կունենանք տասնյակ աշխատատեղեր,- ասաց Դավիթը:
Ի դեպ, քանի որ բիզնեսն ընդլայնվում է՝ «Ինտեգրված աջակցություն գյուղական համայնքների զարգացմանը. համայնքների դիմակայունության ամրապնդում» ծրագիրը արտադրամասի համար ձեռք է բերել հատուկ մասնագիտացված մեքենա հացը բոլոր հիգիենիկ պայմաններին համապատասխան առաքելու համար:
Միջոցառման ընթացքում հյուրերն այցելեցին Աչաջուր, որտեղ տեղի ունեցավ «Գինու բակ»-ի բացման արարողությունը: Սա «Ինտեգրված աջակցություն գյուղական համայնքների զարգացմանը. համայնքների դիմակայունության ամրապնդում» և «Ինտեգրված գյուղական զարգացում զբոսաշրջության զարգացում» համատեղ պրոեկտն է: Գինու բակի տնօրեն Ստեփան Դավթյանը ներկաների հետ շրջեց գինետան տարածքով եւ ներկայացրեց խաղողից օղի ստանալու եղանակը: Գինու արտադրամասը զինված է ժամանակակից սարքավորումներով, որոնք տրամադրել է «Ինտեգրված աջակցություն գյուղական համայնքների զարգացմանը. համայնքների դիմակայունության ամրապնդում» ծրագիրը:
Այնուհետև հյուրերը շարժվեցին դեպի Կոտայքի մարզ՝ «Բջնիի բերդի հուշարձանի հավաքածու» փոքրիկ թանգարան, որտեղ էլ ծանոթացան թանգարանի ստեղծման պատմությանը, ինչպես նաեւ պեղումների արդյունքում հայտնաբերված գտածոների: Թանգարանի տնօրեն Աշոտ Խաչատրյանը տեղեկացրեց, որ 1978 թվականից մասնակցել է ամրոցի հնագիտական պեղումներին, որի արդյունքում հայտնաբերել է տասնյակ արտեֆակտներ, որոնք տանը հավաքվել էին նախարարության թույլտվությամբ: Ծրագրի շնորհիվ նա հասցրեց փոքրիկ թանգարան կառուցել, եւ 2017թ-ից թանգարանի դռները բաց են զբոսաշրջիկների առջև: