Հարց 1 – Չի ՞ ուշացել արդյոք բարձրագույն կրթության օրենքի ընդունումը և ինչ պատճառ ունի այդ ուշացումը:
Պատասխան 1 – Իհարկե առկա է անթույլատրելի ուշացում, որովհետև մեր վերջին սահմանադրության ընդունումից հետո, որում նշված էր բարձրագույն կրթության օրենքում փոփոխություններ կատարելու անհրաժեշտությունը, արդեն անցել է երկու տարուց ավելի ժամանակ: Ինձ թվում է ուշացման պատճառն այն էր, որ պետք է փոխվեր բուհերի ռեկտորների կազմը, իսկ դա ձեռք չէր տալիս քաղաքական էլիտային:
Հարց 2 – Անցե՞ լ է արդյոք օրենքի նախագիծը հանրային լսումներ:
Պատասխան 2 – Պրակտիկորեն չի անցել: Անձամբ ես շուրջ մեկուկես տարի է դիմել եմ նախարարությանը թույլատրել մասնակցել օրենքի նախագծի քննարկումներին և միշտ ստացել եմ <<սպասեք, մենք ձեզ կհայտնենք>> պատասխանը: Իսկ 2017 թվականի աշնանը, երբ նորից դիմեցի, արդեն քննարկումները վերջացել էին: Իրականում այն ուղարկված էր եղել ռեկտորներին, իսկ նրանք իրենց նեղ շրջանում քննարկել են և ուղարկել ֆորմալ դրական պատասխաններ նախատրարություն, բնականաբար ելնելով իրենց շահերից: Ըստ երևույթին, բացի ինձանից էլի են եղել մարդիկ որ բողոքել են հանրային լսումներ չանցկացնելու կապակցությամբ, իսկ ԿԳՆ ստիպված դեկտեմբեր-հունվար ամիսներին անցկացրեց քննարկում ԵՊՀ-ում: Կարծես թե կազմավորվել էր ինչ-որ հասարակական խորհուրդ, և հարցը ուղարկվեց նաև հանրային խորհուրդ: Այս խորհուրդներում ըստ երևույթին ընդգրկված են եղել միայն պաշտոնատար անձինք: Այնինչ ես սպասում էի որ կկազմակերպվեն լայն քննարկումներ բուհերի կոլեկտիվների ընդհանուր ժողովներում: Մասնավորապես պոլիտեխնիկում նման բան չի եղել:
Հարց 3 – Ո՞ րն է ձեր կարծիքով ամենախոշոր և ամենաանընդունելի սխալը օրենքի նախագծում:
Պատասխան 3 – Օրենքը հակասում է մեր սահամանադրությանը: Քանի որ ըստ վերջինիս բուհը պետք է լինի ինքնակառավարվող և ինքնավար(հոդված 39): Իսկ այս օրենքով այսպես կոչված կառավարման խորհրդի օգնությամբ, որը փաստորեն չի ձևավորվում բուհի կոլեկտիվի կողմից այդ խորհուրդը ինքն է ընտրում ռեկտորին, որն էլ չընտված լինելով կոլեկտիվի կողմից գործում է ինչ կուզեմ այն կանեմ սկզբունքով: Ասեք խնդրեմ՝ որտեղ է նման սխեմայում ինքնակառավարումը, և ինչպես է կոլեկտիվը մասնակցում իր կառավարման գործերին:
Հարց 4 – Դուք դե՞ մ եք <<կառավարման խորհուրդ>> հասկացությանը: Ձեր կարծիքով ինչով է բացատրվում այդ խորհրդի անհրաժեշտությունը:
Պատասխան 4 – Ինձ համար հարցը խիստ պարզ է, մտցնելով անհասկանալի կառավարման խորհուրդ հասկացությունը, հանրապետության քաղաքական էլիտան ցանկանում է նրա օգնությամբ հնի պես բուհերում նշանակել իր ցանկացած ռեկտորներին և նրանց օգնությամբ կառավարել ուսանողության համեմատաբար ըմբոստ զանգվածը: Կուզեի քննարկել այդ կառավարման խորհրդի կազմի ձևավորման հարցը: Նրանց 50 տոկոսը բուհից դուրս մարդիկ են՝ գործարարներ,հովանավորներ և պետ.ապարատի աշխատողներ, մնացած 20 տոկոսը ուսանողական խորհրդի անդամներ, իսկ 30 տոկոսը կոլեկտիվի անդամներ, որոնք ընտրվում են գիտ խորհրդի կողմից: Քանի որ գիտ խորհուրդը ձևավորված է հիմնականում պաշտոնատար անձանցից ապա ստացվում է որ բուհի կյանքը կառավարող խորհուրդը պրակտիկորեն չի ընտրվում խորհրդի կողմից:
Չկա սահմանադրությամբ նախատեսված ինքնակառավարում: Վերջերս նախարարության պաշտոնատար անձանց կողմից լսվեցին կարծիքներ, որ կառավարման խորհրդի առաջին 50 տոկոսը թող ձևավորվի բուհերի առաջարկներով, բայց ստացվում է, որ կոլեկտիվը ընտրում է ինչ-որ մարդկանց որոնք ընտրում են ռեկտորին: Պարզ է, որ շատ ավելի ճիշտ կլինի որ բուհի ռեկտորը չընտրվի նման միջնորդված ձևով, այլ ընտրվի ուղղակիորեն բուհի ընդլայնված գիտական խորհրդում: Նման դեպքում նոր կիրականացվի բուհի ինքնակառավարում պրոցեսը, ռեկտորը կլինի հաշվետու իր կոլեկտիվին:
Հարց 5 – Ի՞ նչ կարծիք ունեք կառավարման խորհրդում ուսանողական խորհրդների մասնակցության մասին:
Պատասխան 5 – Ներկայիս ուանողական խորհուրդներում չեն մտնում բարձր առաջադիմությամբ ուսանողներ, այլ թույլ ուսանողներ ապագա վարչարարական աշխատանքին ձգտողներ և փաստորեն դառնում են գործիք քաղաքական կուսակցությունների ձեռքում: Ամենակարևորը այս խորհուրդները չեն ընտրվում ուսանողական զանգվածի կողմից այլ իրենք իրենց են ընրում , ինչպես մաֆիոզ կառուցվածքները: Եվ փոխանակ նման խորհուրդները զբաղվեն ուսանողների սպորտային մշակութային կյանքի կազմակերպմամբ ֆակուլտետային խորհուրդներում, միանգամից ձայն է ստանում ռեկտորի ընտրման հարցում, նորից եմ նշում չլինելով գոնե նորմալ ուսանող:
Հարց 6 – Կո՞ ղմ եք արդյոք բուհում գործող գիտական կոչումների ցանկից դոկտորի կոչման կիրառումից դուրս մղմանը:
Պատասխան 6 – Ես կասեի այս օրենքի նախագծում քիչ լավ բաներից սա է: Դոկտորի կոչումը պետք վաղուց հանվեր հանրապետությունում, քանի որ նրա առկայությունը ստեղծում էր գիտական բյուրոկրատիա: Մասնագետները փոխանակ զբաղվեն գործով, զբաղվում են կոչումներ ձեռք բերելու ջանքերով: Վերջում դառնում են թղթով գիտնականներ, բայց ոչ մասնագետներ:
Հարց 7 – Նախատեսվու՞ մ է արդյոք օրենքում բուհական գիտության աշխատանքների կանոնակարգման հարցը:
Պատասխան 7 – Դժբախտաբար ոչ, այնինչ պետք է բուհում լինեն գիտական միավորներ, բայց նրանք պետք զբաղվեն ոչ թե հիմնարար, այլ կիրառական գիտություններով: Նրանց աշխատանքի արդյունքը պետք է լինի ոչ թե հոդվածներ այլ կոնկրետ արժեքներ, որոնք էլ պետք է ներդրվեն ՀՀ տնտեսության մեջ, իսկ բուհի բարձր կուսերի ուսանողությունը պետք է մասնակցի նման աշխատաքներին` դարձնելով այն իրենց ուսումնական գործընթացի կարևոր բաղադրիչներից մեկը:
Հարց 8 – Ի՞ նչ կարծիք ունեք բարձրագույն կրթության ընդհանուր ռազմավարության մասին:
Պատասխան 8 – Ոչ բարձրագույն ուսուցման օրենքներում, ոչ էլ կյանքում չի պլանավորվում շրջանավարտների կազմի քանակական և մասնագիտական պարամետրերը: Բուհերում չի հիմնավորվում պետության կողմից կատարվող ծախսերը, չի հիմնավորվում, թե տնտեսության մեջ ինչի համար են պետք բուհերի շրջանավարտները: Շատ հաճախ բուհերը պատրաստում են շրջանավարտներ, որոնք, չունենալով իրենց ուժերի ներդրման տեղ հանրապետությունում, ստիպված հեռանում են երկրից:
ՀԱՅԵՐԵՆ
Русский
English
Դաս. հայերեն
French
